قرآن، تنها کتاب آسمانی است که بدون کوچکترین تحریفی و با عین الفاظ وحیانی، از صدر اسلام تا کنون بعنوان میراث گرانقدر و ارزشمندی نسل به نسل در میان مسلمانان باقی مانده است.
از همان قرون اولیه اسلام مسلمانان به کتابت قرآن و خوشنویسی آن اهتمام فراوان داشته اند بطوریکه هم اکنون می توان حدس زد که حدود دویست هزار نسخه قرآن کریم خطی ، در سراسر جهان اسلام و کل کشورهای جهان وجود داشته باشد که از این میان، حدود بیست هزار نسخه از نظر هنری، یا تذهیب و آرایش و یا قدمت و کتابت بسیار ارزشمند هستند. اکثر قرآن های اولیه که تا قرن سوم کتابت می شده اند به خط کوفی بوده اند.
اما با توجه به اهمیت خوشنویسی، خطوط دیگر اسلامی نیز به مرور متولد شدند. بعنوان مثال چند قلم یا خط دیگر به ویژه ثلث و نسخ، به ابتکار خطاط و خط شناسی هنرمند به نام ابن مقله ( ۲۷۲ ه ق)، از دل خط کوفی بر آمد.
یاقوت مستعصمی (م ۶۹۸ ه ق) از بزرگترین هنرمندان قرآن نویس است که به او نیز کتابت صدها نسخه قرآن نسبت داده اند. با ظهور یاقوت مستعصمی خطوط متنوع اسلامی مخدود و ثابت گردید و اقلام مختلف در زمان او به شش خط منحصر و متداول شد ( ثلث، نسخ، ریحان، محقق، ترقيع، رقاع).
از قرآن نویسان دیگر نیز می توان به افراد زیر اشاره کرد: احمد سهروردی ( ۶۵۴ تا ۷۴۹ ه ق) ، ارغون کاملی ( زنده در ۷۴۵ هق) ، ابراهيم سلطان بن شاهرخ (۷۹۶ تا ۸۳۸ ه ق) و برادرش بایسنغر میرزا.
یکی دیگر از بزرگترین استادان مسلم خط نسخ و هنرمندان قرآن نویس ایران احمد نیریزی ( زنده تا سال ۱۱۵۱ ه ق) است. به او کتابت ۹۹ تا ۱۲۰ قرآن و ۷۷ جلد صحیفه ی سجادیه نسبت داده اند. البته شمار قرآنهای شناخته شده ای که در نسبت آنها به استاد نیریزی جای تردید نیست در حدود ۱۰ نسخه است.
در عصر جدید نیز خوشنویسی قرآن کریم در سراسر جهان اسلام رواج دارد. یکی از بزرگترین خوشنویسان معاصر ترک استاد حامد الآمدی است که در ثلث و نسخ مهارت بسیار داشته است . از او کتابت چند قرآن به قلم نسخ در کمال ظرافت و نفاست در ترکیه و سوریه و لبنان چاپ شده است.
از دیگر خوشنویسان معاصر، قران نویس بزرگ سوری عثمان طه است. عثمان طه كتابت خود را از قران کریم بر مبنای مصحف قاهره که درست ترین و دقیق ترین و علمی ترین قران جهان اسلام است استوار ساخته است، آنچه کتابت نسخ استوار و شیوا و شیرین عثمان طه را عالمگیر کرد و کتابت او را به صورت مقبول ترین و مهمترین کتابت از قرآن کریم در عصر جدید و در جهان اسلام در آورد این واقعیت بود که علمای قرآن شناس آن را بعنوان بهترین و صحیحترین کتابت ( با رسم الخط عثمانی) به رسمیت شناختند.
موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی در راستای باز نشر اینگونه نفایس و میراث فرهنگی و هنری جهان اسلام و بر مبنای انجام وظایف محوله و ذاتی خود تاکنون توانسته دو عنوان از نفیس ترین قرآنهای این هنرمندان بزرگ قرآنی “ابراهیم سلطان بن شاهرخ و برادرش بایسنغر میرزا” را در بالاترین سطح کیفی و تطابق حداکثری با نسخ اصلی موجود در موزه ها و گنجینه ها باز نشر نموده و در اختیار علاقه مندان و هنر دوستان قرآنی قرار دهد.
در همین راستا یکی دیگر از این آثار قرآنی قرآن منتسب به “میرزا احمد نیریزی” است که توسط مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران جهت باز نشر آثار نفیس قرآنی آماده‌سازی گردید و در این موسسه به چاپ رسید
علاوه بر این آثار چاپ دو جلد کتاب نفیس از گنجینه کتابخانه آستان قدس رضوی بعنوان شاهکارهای هنری در آستان قدس رضوی “منتخب قرآنهای نفیس از آغاز تاسده نهم هجری قمری” و “منتخب قرآنهای نفیس از سده دهم تا چهاردهم هجری قمری” نیز جهت معرفی این آثار نفیس و استفاده علاقه مندان به تاریخ و هنر های قرآنی در این موسسه صورت پذیرفت.
ثبت دیدگاه